مکان یابی qtlهای مرتبط با جذب و تجمع بُر در بخش هوایی جو در مراحل رویشی و رسیدگی با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

بُر یکی از ریزمغذی های ضروری برای رشد و نمو گیاهان محسوب شده و نقش آن در دیواره سلولی، حفظ فعالیت غشای پلاسمایی و چندین مسیر متابولیتی به خوبی شناخته شده است. در آزمایش حاضر که در سال 1389 در دانشگاه تبریز اجرا شد،150 لاین هاپلویید مضاعف جو حاصل از تلاقی ارقام clipper وsahara3771، برای شناسایی نواحی ژنومی موثر در کارایی جذب بُر ارزیابی شدند. صفات مورد بررسی شامل میزان و غلظت بُر و وزن خشک تک بوته در مراحل گیاهچه ای و رسیدگی درشرایط گلخانه بودند. تجزیه پیوستگی با استفاده از 125 نشانگر ssr چند شکل و براساس حداقل lod برابر با 3 و حداکثر فاصله بین دو نشانگر مجاور برابر با 50 سانتی مورگان انجام شد. نقشه پیوستگی حاصل، 8/1521 سانتی مورگان ژنوم جو را با متوسط فاصله بین دو نشانگر مجاور برابر با09/14 سانتی مورگان پوشش داد. براساس مکان یابی فاصله ای مرکب،23qtl برای صفات مورد مطالعه مکان یابی شد. برای وزن تک بوته، یک و سه، غلظت بُر، شش و پنج و محتوای بُر تک بوته، چهار و چهار qtl به ترتیب در مراحل گیاهچه ای و رسیدگی شناسایی شدند. در مجموع، qtlهای مکان یابی شده برای وزن تک بوته، غلظت و محتوای بُر در مرحله گیاهچه ای به ترتیب 28، 61 و 40 درصد و در مرحله رسیدگی 34، 51 و 36 درصد تغییرات فنوتیپی صفات را تبیین کردند. برای کلیه صفات مورد ارزیابی، تفکیک متجاوز مشاهده شد که نشان دهنده وجود ترکیبات آللی مطلوب والدین در نتاج بود. اثر افزایشی مثبت و منفی برای qtlهای شناسایی شده بیان گر انتقال آلل های مطلوب از هر دو والد به نتاج در جایگاه های مذکور بود. چهارqtl مشترک برای صفات مورد مطالعه مکان یابی گردید که ممکن است ناشی از پیوستگی ژنی یا اثر پلیوتروپیک باشد. نشانگرهای دارای پیوستگی شدید با qtlهای بزرگ اثر، می توانند در برنامه های گزینش به کمک نشانگر برای گزینش لاین های برتر و نیز انتقال آلل های مطلوب به ارقام اصلاحی مورد استفاده قرار گیرند.